Şehitler Anıtı

Şehitler Anıtı

 

Birkaç hafta önce Ünye Şehitler Anıtı’nın tamamlandığı haberini gördüm sosyal medyada…

Paylaşımın altına bir hemşehrimiz şerh düşmüş:

- Benim de büyük babam Kafkas Cephesi’nde şehit düşmüş, O’nun niye adı yok?

 

****

Hemşehrimiz haklı.

Aynı mevzuyu birkaç gün önce Ünye Tarih Kültür ve Doğa Araştırma Derneği’nin Başkan Yardımcısı arkadaşım Ahmet Kabayel ile de görüştük.

Epeydir tamamlanmasını beklediğimiz bir anıttı…

Yer seçimi uygun, anıtın biçimi güzeldi…

Lakin eksik vardı.

Bu eksik veya hatalı durum neydi?

 

Ünye’deki ilk “Şehitler Anıtı” kent meydanındaymış; adı Meçhul Asker Anıtı…

1950’li yıllardaki bu anıta biz yetişemedik.

(Belki Fikri abim –Fikri Terzioğlu- bizi bu konuda aydınlatır.)

1990’lı yıllarda ise, yine aynı meydanda, elektrik trafosunun yanına bir anıt yapılmıştı.

Oldukça militarist görünümlü bu anıtın üzerinde kocaman bir tüfek figürü olduğunu hatırlıyorum. Meydan çalışması sırasında yıkıldı, nice sonra hükümet binasının yanına geçici bir “anıt” konduruldu. Onu da tamamlanmadan ortadan kaldırdılar.

Odur budur Ünye’ye ve şehitlerimize yakışır bir anıt bekliyorduk.

 

****

Nihayet, Belediye’nin yanındaki parkta yeni bir Şehitler Anıtı yapımına başlandı.

Genel görünümüyle fazla standart olsa da, helezonik kıvrımlarıyla farklılaşan, iddiasız ama estetik bir anıt formunda…

Kaideden yukarı doğru daralan anıtın tepesinde, benzer anıtlardaki gibi gibi ay-yıldız kondurulmuş.

Gece, ışıklı görünümü daha hoş…

Ama dediğimiz gibi eksik.

Neresi eksik?

Kaidenin üst kesiminde iki sıra halinde şehit adlarını içeren plaketler var. Üçüncü sıra tamamlanmamış, devamı gelecek gibi…

Yirmiyi aşkın plaket, her birinde ayrı bir şehidin adı mevcut...

Son dönem şehit düşen Ünyeli isimler bunlar; polis, asker ve sivil isimlerden oluşuyor.

Ünye Kaymakamlığının web sitesindeki “Ünyeli Şehitler” albümü ile aynı muhtevada…

Neden sadece son dönem şehitleri?

 

****

Bazı anıtlar sadece özel bir durumu yansıtır.

Örneğin Çanakkale Şehitleri Anıtı, Çanakkale il sınırları içindeki Gelibolu Yarımadası'nda, Çanakkale Boğazı'nın ucunda Morto Koyu önündeki Hisarlık Tepe üzerinde yer alan anıttır. 1915 yılında I. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Savaşları'nda hayatını kaybeden Türk askerlerin anısına yaptırılmıştır.

Ünye’de Türk-Japon Dostluğu ve Ertuğrul Fırkateyni Şehitler Anıtı vardır ki, sadece vurgulanan olayın anıtıdır.

Son dönemde Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz darbe girişiminde, şehit olan ve yaralanan vatandaşların anısına, İstanbul ve Ankara'da dikilen "15 Temmuz Şehitler Abidesi Anıtları" açılmaktadır.

Hepsi de belli olay ve durumları yansıtırlar.

Ünye’deki Şehitler Anıtı, özel bir dönemin şehitleri için olmasa gerek…

Daha kapsayıcı olmalı.

Bu topraklar için can vermiş ecdadımızı, bilinen isimleriyle yansıtabilmelidir.

 

****

Yerimiz dar, bunca ismi anıta sığdırabilmemiz mümkün değil, denebilir…

Teknik sorunları aşmak, sanıldığı kadar zor olmasa gerek.

Yeter ki, o işte gönüllü olabilelim…

O isimleri yüreğimizde hissedebilelim.

Kurtuluş Savaşı’nda, Çanakkale’de, Balkanlar’da, Trablus’ta, Galiçya’da, Yemen’de, Kafkaslar’da şehit olanları da şehidimiz bilelim…

Çifte standart kullanmayalım.

Ben yaptım oldu kolaycılığına kaçmayalım…

İşi layığıyla yapalım!

 

****

Teknik olarak, o anıta ismi bilinen Ünyeli şehitlerin tümünü sığdırabiliriz.

Kaidenin yan duvarı boş!

Olmadı, kaidenin dibine, yere kadar inebiliriz…

Daha eski isimleri yazabilmek için zemin çok müsait…

Eskiden yeniye, anıtı tamamlayan bir bütünlük ortaya çıkacaktır.

Anıtın yer aldığı zemindeki parke taşları arasına yerleştirilmiş Yemen şehitleri…

“Bastığın yerleri toprak diyerek geçme tanı” diyen İstiklal Marşı şairimizi de hatırlatacaktır…

Ne demişler:

Dünü olmayanın, yarını olmaz!

 

 

Not: Anıta hangi Ünyeli şehit isimleri yazılmalı derseniz; Osman Doğan’ın Tarih Boyunca Ünye adlı kitabı yeterli kaynaktır.  

 

 

23.09.2020, ÜNYEKENT

http://www.unyekent.com/yazi/1940-sehitler-aniti.html