Şehitler Anıtı
Birkaç hafta önce Ünye Şehitler Anıtı’nın tamamlandığı haberini gördüm sosyal
medyada…
Paylaşımın altına bir hemşehrimiz şerh
düşmüş:
- Benim de büyük babam Kafkas Cephesi’nde
şehit düşmüş, O’nun niye adı yok?
****
Hemşehrimiz haklı.
Aynı mevzuyu birkaç gün önce Ünye Tarih Kültür ve Doğa Araştırma Derneği’nin
Başkan Yardımcısı arkadaşım Ahmet
Kabayel ile de görüştük.
Epeydir tamamlanmasını beklediğimiz bir anıttı…
Yer seçimi uygun, anıtın biçimi güzeldi…
Lakin eksik vardı.
Bu eksik veya hatalı durum neydi?
Ünye’deki ilk “Şehitler Anıtı” kent
meydanındaymış; adı Meçhul Asker Anıtı…
1950’li yıllardaki bu anıta biz
yetişemedik.
(Belki Fikri abim –Fikri Terzioğlu- bizi bu konuda aydınlatır.)
1990’lı yıllarda ise, yine aynı meydanda,
elektrik trafosunun yanına bir anıt yapılmıştı.
Oldukça militarist görünümlü bu anıtın üzerinde
kocaman bir tüfek figürü olduğunu hatırlıyorum. Meydan çalışması sırasında
yıkıldı, nice sonra hükümet binasının yanına geçici bir “anıt” konduruldu. Onu
da tamamlanmadan ortadan kaldırdılar.
Odur budur Ünye’ye ve şehitlerimize
yakışır bir anıt bekliyorduk.
****
Nihayet, Belediye’nin yanındaki parkta
yeni bir Şehitler Anıtı yapımına
başlandı.
Genel görünümüyle fazla standart olsa da,
helezonik kıvrımlarıyla farklılaşan, iddiasız ama estetik bir anıt formunda…
Kaideden yukarı doğru daralan anıtın
tepesinde, benzer anıtlardaki gibi gibi ay-yıldız kondurulmuş.
Gece, ışıklı görünümü daha hoş…
Ama dediğimiz gibi eksik.
Neresi eksik?
Kaidenin üst kesiminde iki sıra halinde
şehit adlarını içeren plaketler var. Üçüncü sıra tamamlanmamış, devamı gelecek
gibi…
Yirmiyi aşkın plaket, her birinde ayrı
bir şehidin adı mevcut...
Son dönem şehit düşen Ünyeli isimler
bunlar; polis, asker ve sivil isimlerden oluşuyor.
Ünye Kaymakamlığının web sitesindeki
“Ünyeli Şehitler” albümü ile aynı muhtevada…
Neden sadece son dönem şehitleri?
****
Bazı anıtlar sadece özel bir durumu
yansıtır.
Örneğin Çanakkale Şehitleri Anıtı, Çanakkale il sınırları içindeki Gelibolu
Yarımadası'nda, Çanakkale Boğazı'nın ucunda Morto Koyu önündeki Hisarlık Tepe
üzerinde yer alan anıttır. 1915 yılında I. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale
Savaşları'nda hayatını kaybeden Türk askerlerin anısına yaptırılmıştır.
Ünye’de Türk-Japon Dostluğu ve Ertuğrul Fırkateyni Şehitler Anıtı
vardır ki, sadece vurgulanan olayın anıtıdır.
Son dönemde Fetullahçı Terör Örgütü'nün
(FETÖ) 15 Temmuz darbe girişiminde, şehit olan ve yaralanan vatandaşların
anısına, İstanbul ve Ankara'da dikilen "15
Temmuz Şehitler Abidesi Anıtları" açılmaktadır.
Hepsi de belli olay ve durumları
yansıtırlar.
Ünye’deki
Şehitler Anıtı, özel bir dönemin şehitleri için olmasa gerek…
Daha
kapsayıcı olmalı.
Bu topraklar için can vermiş ecdadımızı,
bilinen isimleriyle yansıtabilmelidir.
****
Yerimiz dar, bunca ismi anıta
sığdırabilmemiz mümkün değil, denebilir…
Teknik sorunları aşmak, sanıldığı kadar
zor olmasa gerek.
Yeter ki, o işte gönüllü olabilelim…
O isimleri yüreğimizde hissedebilelim.
Kurtuluş Savaşı’nda, Çanakkale’de,
Balkanlar’da, Trablus’ta, Galiçya’da, Yemen’de, Kafkaslar’da şehit olanları da
şehidimiz bilelim…
Çifte standart kullanmayalım.
Ben yaptım oldu kolaycılığına kaçmayalım…
İşi layığıyla yapalım!
****
Teknik olarak, o anıta ismi bilinen
Ünyeli şehitlerin tümünü sığdırabiliriz.
Kaidenin yan duvarı boş!
Olmadı, kaidenin dibine, yere kadar
inebiliriz…
Daha eski isimleri yazabilmek için zemin
çok müsait…
Eskiden yeniye, anıtı tamamlayan bir
bütünlük ortaya çıkacaktır.
Anıtın yer aldığı zemindeki parke taşları
arasına yerleştirilmiş Yemen şehitleri…
“Bastığın yerleri toprak diyerek geçme
tanı” diyen İstiklal Marşı şairimizi de hatırlatacaktır…
Ne demişler:
Dünü
olmayanın, yarını olmaz!
Not: Anıta hangi Ünyeli şehit isimleri
yazılmalı derseniz; Osman Doğan’ın Tarih Boyunca Ünye adlı kitabı yeterli
kaynaktır.
23.09.2020, ÜNYEKENT
http://www.unyekent.com/yazi/1940-sehitler-aniti.html
