TOPYANI
(İkinci Bölüm)
Osmanlı Arşivi ML.MSF.d. 2531 adlı belgede; Ünye
tabyalarında bulunan topçuların maaş defteri bulunmaktadır. Osmanlı Arşivleri,
Cumhuriyet öncesine ait durumu belgeleyen en önemli arşiv durumundadır.
1257. S. 19 / (12 Nisan 1841) tarihini taşıyan bu belgede
Ünye tabyasındaki değişik rütbedeki askerin ne kadar maaş aldığının dökümü
kayıtlıdır.
Osmanlıca kaydın bire bir çözümü şu şekildedir:
Bâ‘is-i defter-i oldur ki,
Ünye ve tevâbi‘i
kazâlarında mevcûd olan topçu neferâtlarının defter-i müfredâtıdır. Ber-vech-i
âti zikr olunur.
|
Yüzbaşı Halil Ağa 100 guruş |
Mülâzım Hüseyin Ağa 50 guruş |
Çavuş-ı evvel Kadıoğlu Hasan 25 guruş |
Çavuş-ı sâni Hacıalioğlu İdris 25 guruş |
|
|
Top 1 |
|
|||
|
Onbaşı Yoğurtçuoğlu Nuri 15 guruş |
Delihüseyinoğlu Ahmed 10 guruş |
Zeynel oğlu Ali 10 guruş |
Karzanioğlu Osman 10 guruş |
Kehüdâoğlu İsmail 10 guruş |
|
Haydar Hasan oğlu Hasan 10 guruş |
Yunus oğlu Mustafa 10 guruş |
Ali Reis oğlu Ali 10 guruş |
Giresunluoğlu Ahmed 10 guruş |
Ahmed Çavuş oğlu
Hüseyin 10 guruş |
|
Bekir oğlu Ali 10 guruş |
Karaali oğlu İsmail 10 guruş |
Çıngıloğlu Mustafa 10 guruş |
Batmaloğlu Hasan 10 guruş |
Küçük Osmanoğlu Mustafa 10 guruş |
|
Lazoğlu Ahmed 10 guruş |
Musa İbrahim oğlu Hüseyin 10 guruş |
|
||
|
Top 2 |
|
|||
|
Onbaşı Uzun Hacıoğlu Mehmed 15 guruş |
Natıroğlu Ahmed 10 guruş |
Kara İbrahim oğlu Hüseyin 10 guruş |
Taşçıoğlu Hüseyin 10 guruş |
Tuzcuoğlu İbrahim 10 guruş |
|
Kör Mehmed oğlu İbrahim 10 guruş |
Masdanoğlu Mustafa 10 guruş |
Dervişoğlu Hüseyin 10 guruş |
Kara Osman oğlu Hüseyin 10 guruş |
Lülecioğlu Hasan 10 guruş |
|
Abdi Efendi oğlu Ali 10 guruş |
Hoblak oğlu Mehmed 10 guruş |
Mollaoğlu Abdulkadir 10 guruş |
Molla Hüseyin oğlu
Mehmed 10 guruş |
|
|
Top 3 |
|
|||
|
Onbaşı Hacı Çayırezmezoğlu
Mustafa 15 guruş |
Beşiroğlu Mustafa 10 guruş |
Harmandaroğlu Osman 10 guruş |
Kulakoğlu Mehmed 10 guruş |
Fırkaoğlu İbrahim 10 guruş |
|
Zoymanoğlu Ahmed 10 guruş |
Abdi Efendioğlu Mehmed 10 guruş |
Yaylaoğlu Mehmed 10 guruş |
Hıdıroğlu Mehmed 10 guruş |
Tamcıoğlu Halil 10 guruş |
|
Keleşoğlu Osman 10 guruş |
Hurşidoğlu [Hoşnudoğlu] Mehmed 10 guruş |
Beşiroğlu Hüseyin 10 guruş |
Keloğlu Durmuş 10 guruş |
Ömer oğlu Mustafa 10 guruş |
|
Top 4 |
|
|||
|
Onbaşı Delioğlu Hasan 15 guruş |
Koçoğlu Osman 10 guruş |
Meydanlıoğlu İsmail 10 guruş |
Molla Hüseyin oğlu
Ahmed 10 guruş |
Delioğlu Mehmed 10 guruş |
|
Kalcıoğlu İsmail 10 guruş |
Poyrazoğlu Halil 10 guruş |
Hacı Hasan oğlu İbrahim 10 guruş |
Ekiz Ali oğlu Mustafa 10 guruş |
Kürt Ali oğlu Ali 10 guruş |
|
Terzi Hacıoğlu İsmail 10 guruş |
Tuzcuoğlu Mustafa 10 guruş |
Yalakçı Ömer oğlu İdris |
Aydınlıoğlu Ahmed 10 guruş |
Urusoğlu Hsana 10 guruş |
|
Top 5 |
|
|
|
|
|
Onbaşı Küçük Osman oğlu Mehmed 15 guruş |
Emir Ahmed oğlu
Abdurrahman 10 guruş |
Seyis (Şibil) Hüseyin
oğlu Ali 10 guruş |
Tımarcıoğlu Eyyüb 10 guruş |
Kuşoğlu Mustafa 10 guruş |
|
Batmaloğlu Mehmed 10 guruş |
Delihüseyin oğlu Ahmed 10 guruş |
Kara Ahmed oğlu Veli 10 guruş |
Topçu oğlu Mehmed 10 guruş |
Tenbeloğlu Mehmed 10 guruş |
|
Mesud oğlu Şerif 10 guruş |
Kara Mustafa oğlu Ahmed 10 guruş |
Tımarcıoğlu Hüseyin 10 guruş |
İsmail Kadı oğlu İsmail 10 guruş |
Koçoğlu Ali 10 guruş |
Osmanlı Arşivi
ML.MSF.d. 2531 [3]
[Tabya topçularının maaş defterinde Top 5
de bulunan Seyis Hüseyin oğlu Ali, Şibil Hüseyin oğlu Ali olarak da okunabilir.]
16 Eylül 1890 Ertuğrul Firkateyni Olayı
Osmanlı Sultanı II. Abdülhamid tarafından Japonya'ya
gönderilen ve Türk-Japon ilişkilerinin başlamasında büyük etken olan Ertuğrul
Fırkateyni dönüş yolunda batttı: Tarih 16 Eylül 1890.
Şubat 1891'de enkazdan çıkarılan 150 denizcinin cenazesi
yeni kurulan bir mezarlığa gömüldü. Felaketin birinci yıldönümü olan 15 Eylül
1891'de Kushimoto Kashinozaki Deniz Feneri yakınlarında, kazanın meydana
geldiği yere 400 m uzaklıkta bir anıt dikildi.
Bir başka dikilen anıt 14 Eylül 2014’te, facianın 124.
yıldönümünde Japonya'nın Türkiye büyükelçisi, üst düzey yerel yetkililer ve
Türk Deniz Kuvvetleri'ni temsilen TCG Oruçreis (F-245) fırkateynini mürettebatının
katılımıyla Ünye’de açıldı.
Bu anıtın dikildiği Topyanı’nda, Ünye Türk-Japon Dostluk ve
Ertuğrul Fırkateyni Şehitleri Derneği tarafından batık gemide bulunan
denizciler anıldı.
Ve bugün, 16 Eylül tarihi itibariyle olayın üzerinden 131
yıl geçti. Ertuğrul şehitlerini rahmet ve saygıyla anıyoruz.
Devam edecek: Gelecek bölüm Karadeniz Tabyaları ve Ünye
ÜNYE TARİH ARAŞTIRMA GRUBU
Ahmet Kabayel-Ahmet Derya
Varilci
[3] Sabri Bacacı;
Osmanlı Arşivi’nden bulup transkribe etmiştir, metnin orijinali (Osmanlıcası)
ektedir.
Ünyekent,
22.09.2021
