ÜNİPORT AVM

 

ÜNİPORT AVM

 

Aslında başından beri karşıydım buraya AVM inşa edilmesine.

Yıkılan Kültür Merkezi eskimişti, yetersizdi…

Yıkılmalı, yenisi yapışmalıydı.

Ama yıkılan binanın yerine AVM yapıldı...

Sahile bakan, kent merkezindeki bu alana yeni ve modern bir kültür sarayı inşa edilmeliydi; AVM değil.

AVM mi Yeşil Alan mı?

16 Aralık 2015

Ünye Üniport AVM

2016

Üçüncü Döneminde Ünye Kültür Merkezi

 

 AVM mi, Yeşil Alan mı?

16 Aralık 2015’te yazmıştım.

Alış veriş merkezi mi olsun, yeşil alan mı tartışmalarına girmiş, yeniden kültür sarayı yapılmayacaksa yeşil alan olarak kalmasını istemiştim…

Önerimizi “işgüzarlık” olarak değerlendirdiler.

Sormuştuk:

Sahilde yıkımı gerçekleştirilen alanın "yeşil alan" yapılmasını istemek neden "işgüzarlık" olsun? 

 

İşgüzarlık Nasıl Olur?

2014 yerel seçimlerinin ardından Ünye'de "yeni dönem" başladı, denildi...

Yeni dönemin en temel unsuru "Kentsel Dönüşüm" uygulaması imiş.

Kentsel dönüşümün ilk hamlesi Belediye Sineması ve Kültür Sarayı binalarının yıkılması oldu.

Yeni dönemin ve dolayısıyla kentsel dönüşümün ilk ürünü bu alana yapılması düşünülen "İş Merkezi" (klasik adıyla AVM) oldu.

Kültür Merkezi ise daha büyük ve modern bir yapı olarak düşünüldü…

Eski Kapalı Pazar Alanı’na inşa edilecekti.

Kapalı Pazar dağıtıldı, Pazar Esnafı Tabakhane Deresi kıyısına sürüldü.

Söz konusu alana 15 Temmuz İş Merkezi inşa edildi.

Alanın bir yanına da aynı tarihte Kültür Merkezi inşa edilecek.

O tarihten bu yana iki yerel seçim geçti…

İşgüzarlık neymiş öğrendik.

Büyük Cami arkasına bir bedesten, sağlık Ocağı yanına bir iş merkezi daha…

Hepsi planlanan tarihte tamamlandı…

Kültür Merkezi hariç!

Kültür Merkezi bir türlü inşa edilemedi.

Ya ödenek bulunamadı yahut ihaleyi alan yüklenici firma kaçtı.

Yıllarca atıl vaziyette bırakıldı, tek bir çivi çakılmadı.

Üzerinden üç yerel seçim geçti…

Şimdilik temeli tamam, bir de birinci katın karkası…

Bu gidişle önümüzdeki seçimlerde de gönüllerdeki yerini alacak gibi.

 

Alışveriş Merkezi (AVM)

Orijinal adıyla Shopping center denen bu işletmeler, kent merkezlerinin yoğun trafiğinden uzak yerlerde kurulan, farklı ürünler ve hizmetler sunan perakende mağazalarının bulunduğu kapalı alışveriş merkezleridir.

Modern anlamda alışveriş merkezleri, şehirlerin hızla büyümesi ve kent merkezlerinin alışveriş için yetersiz kalması nedeniyle ortaya çıkmıştır.

1970 ve 1980’lerde ortaya çıkan AVM’ler, tüketim eğilimin yükselmesine koşut olarak, müşterilerin alışverişte daha fazla zaman geçirmesini amaçlayan bir strateji oluşturur.

Ünye gibi merkeze sıkışmış ve sürekli trafik sorunu yaşayan bir kentin en olmayacak dönüşümü, iş merkezlerini kentin merkezine inşa etmekle başlar.  

Oysa AVM’ler yeni kentsel merkezler kurmayı amaçlar.

Bir başka deyişle kentin yeniden inşasını sağlar.

Kent dışında açık ve kapalı otoparklar, insanların alışveriş sonrası eğleneceği veya yemek yiyeceği mekânlar AVM’lerle sağlanır.

Trafik sorunu yaşayan bir kentin merkezine çok katlı bir AVM kurmakla “Kentsel Dönüşüm” yaptığını zannedenler, var olan araç ve insan trafiğini Arapsaçına döndürmekten başka bir şey yapmamış olurlar.

Bu gerçeği, Ramazan Bayramı nedeniyle geçtiğimiz hafta bizzat yaşadık, Çevre Yolu’na rağmen şehir içi trafiğinin felç olduğunu gördük.

 

Üniport AVM Kitaplığı

Bazen yanlış bir adım, içerdiği tüm yanlışlığa rağmen doğru bir girişime neden olabilir.

AVM’lerin bünyesinde yer alan kitapevleri, müzik etkinlikleri ve sinemalar aklıma ilk gelen örneklerden.

Ünye Üniport AVM Halk Kütüphanesi, bu tür doğru girişimlerin belki de doruk noktasıdır.

Üniport AVM’nin yanlış yerde inşa edilesine rağmen, bu girişimin en doğru adımıdır.

Kim akıl etmiş, kim katkı sağlamışsa sağ olsun, var olsun.

Aklına, gönlüne sağlık…

Ünye’de gerçekten farklı bir konsept, yararlı bir girişim.

Geçtiğimiz yılın Nisan ayında açılan bu kütüphane hakkında hep yazmak istemiştim.

Nasip bugüneymiş…

(Sanıyorum dün ayaküstü AVM’nin zemin katında çanta reyonu işleten hanım satıcıyla sohbetimiz vesile oldu.)

Batılı toplumların küçük kasabalarında gördüğüm devasa kütüphanelere gıptayla bakardım.

AVM’nin terasına kurulan kütüphaneyi görünce bir parça ferahladım.

Artık bizim de Ünye’ye yakışan bir kütüphanemiz vardı…

280 metre kare genişliğindeki halk kütüphanesinin açılışta 6.500 kitaba sahip olduğunu öğreniyoruz.

Bazı AVM’lerde benzerleri olsa da bu oldukça farklı.

AVM’nin çatı katında deniz manzaralı, okurlar için cazip, geniş ve konforlu bir kütüphane…

Sanki yanlış atılan bir adımın “özür dileme” hamlesi gibi.

Terasta olması, seyrine doyum olmayan manzara yanında kentin ve alış veriş merkezinin gürültüsünden uzak olmasını sağlamış, isabetli olmuş.

Normalde halk kütüphaneleri kolay ulaşılır olmalı, düzayak yerde bulunmalı.

Mekân AVM olunca, ideal yer teras olmuş...

Dönerçeşme Meydanı’ndaki binanın en üst katında yıllardır hizmet veren Halk Kütüphanesi, bu yanıyla Ünye’de gözlerden uzak kalıyor.

İnşası tamamlanırsa Ünye Kültür Merkezi’nde özlemini duyduğumuz bir kütüphanemiz olacak.

Sadece kütüphane mi?

Ünye’ye geldiğinde sanatçı Erdal Beşikçi’nin ifade ettiği gibi bir tiyatro salonuna da kavuşmuş olacağız.

Evet, bu kentte çoğunlukla istemediğimiz şeyler oluyor.

Bazen de güzel şeyler olabiliyor.

17.04.2024, Ünyekent

https://www.unyekent.com/kose-yazilari/uniport_avm-4641.html

2024 Yerel Seçim Sonuçları

 

2024 Yerel Seçim Sonuçları

 

Ordu ve Ünye için konuşacak olursak, tam da beklenen oldu.

Bir buçuk ay önce yazdığımız gibi…

Seçim programıyla daha faal görünen İYİ Parti adayı Enver Yılmaz Ordu’da bir adım önde başladı.

Seçim matematiğine bakarsak AK Parti adayı Hilmi Güler her daim önde…

Üçüncü sırada CHP adayı Zekai Sana yer alıyor.

Seçimin favorisi Sn. Güler demiştik, Ordu Büyükşehir Belediyesi adayları için.

Ünye Belediye Başkanlığı adaylığının ise Ordu’yla bire bir benzeştiği…

Kazanmaya en yakın adayın Ünye’de mevcut Belediye Başkanı Hüseyin Tavlı olduğunu ifade etmiştik.  

Hali hazırda başkandı ve arkasında iktidar desteği vardı.

O’nu zorlayacak aday ise İYİ Parti adayı ve AK Parti’nin eski Ünye Belediyesi Başkanı Ahmet Arpacıoğlu idi.

 

İki Eski AK Partili, mevcut AK Partili Başkanlara Karşı…

 

“Seçimin Kaderi” başlıklı yazımızda bahsettiğimiz gibi…

Ordu ve Ünye adayları konumları itibariyle birbirlerine benziyordu.

Sürpriz yoktu, seçimin sonucunu tahmin etmek kolaydı.

Mevcut AK Partili başkanların rakibi, eski AK Partili başkanlardı…

Adeta AK Parti kendisiyle yarıştı.

Biraz zorlansalar da, mevcut başkanlar seçimi kazandı.

Şimdi ikinci dönemlerini yaşayacaklar.

 

Ülke Genelinde Ne Oldu?

 

İktidardaki AK Parti ve iktidar ortağı MHP önemli güç kaybına uğradı.

Ana muhalefet partisi CHP seçimin galibi oldu.

Hatay hariç, elindeki belediyelerin çoğunu korudu ve yenilerini ekledi.

CHP ilk kez bu seçimde Ak Parti’den daha fazla oy topladı, birinci parti oldu.

AK Parti ise yüzde 35,49 oy oranı ile ilk defa bu seçimde ikinci parti durumuna geldi.

Evet, CHP 47 yıl sonra sandıktan birinci parti olarak çıktı…

31 Mart 2024 yerel seçimlerinde aldığı yüzde 37,50 oy oranı ile CHP yıllar sonra birinci parti olma unvanı elde etti.

977 seçimlerinde oyların yüzde 41,38’ini alan Bülent Ecevit bu başarıyı 47 yıl önce elde etmişti.

 

CHP’nin Yükselişi

 

Ankara ve İstanbul’da CHP büyükşehir başkanlıklarını korumakla kalmadı, her ikisi de yeni ilçeler kazandı, belediye meclisinde çoğunluğu elde ettiler.

Ülke genelinde CHP, büyükşehir belediyelerinden 14, il belediyelerinden 21, ilçe belediyelerinden 337 ve belde belediyelerinden 48 olmak üzere toplamda 420 belediye başkanlığı kazandı.

CHP'nin kazandığı büyükşehirler şöyle:

İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Balıkesir, Eskişehir, Denizli, Muğla, Aydın, Tekirdağ, Mersin, Adana, Manisa.

Kesin olmayan sonuçlara göre belediye başkanlıkları yarışında CHP, toplamda 17 milyondan fazla oy alarak yüzde 37,68’lik bir oy oranına ulaştı.

31 Mart 2019’da gerçekleştirilen yerel seçimlerde, CHP toplamda 12 milyon 707 bin 683 oy alarak belediye başkanlıkları yarışında yüzde 32,05'lik bir oy oranına ulaşmıştı.

CHP'nin 2019’da büyükşehir belediyelerinden 11, il belediyelerinden 10, ilçe belediyelerinden 191 ve belde belediyelerinden 51 olmak üzere toplamda 263 belediye başkanlığı kazanabilmişti.

 

AK Parti’nin Düşüşü

 

2019'da 535 belediye kazanan AK Parti 2024'te 356 belediyeye kadar düştü.

CHP’nin kazandığı büyükşehir ve il belediye başkanlığı sayısı 21’den 35’e yükselirken, AK Parti’nin kazandığı belediye sayısı 39’dan 24’e indi.

AK Parti 15 şehir kaybetti.

31 Mart 2024 yerel seçimlerinde 81 şehirden 29’unda belediyeler el değiştirdi.

10 şehir AK Parti’den CHP’ye geçti. Bu şehirler; Adıyaman, Afyon, Balıkesir, Bursa, Denizli, Giresun, Kilis, Kırıkkale, Uşak, Zonguldak.

Buna karşılık, Hatay CHP’den AK Parti’ye geçti.

AK Parti 2019 seçimlerinde İstanbul ve Ankara’yı uzun yıllardan sonra CHP’ye kaptırmıştı ama 39 ilde belediyeyi kazanmıştı.

Ak Parti’nin 2019’da başlayan düşüşü, 2024’te “kaybeden”e dönüştü.

 

Yeniden Refah’ın Önlenemeyen Yükselişi

 

Yeniden Refah Partisi (YRP) bu seçimin sürpriz ismiydi.

İki şehirde belediye kazandı; Şanlıurfa ve Yozgat.

2019 seçiminde şehir bazında belediye kazanamayan YRP, bu seçimde oylarını artırarak yüzde 6,2 oy oranıyla ülkenin üçüncü büyük partisi konumuna geldi.

2024 Yerel Seçimlerinde Türkiye genelinde oyların dağılımı şöyle oldu:

CHP yüzde 37,8, AK Parti yüzde 35,5, Yeniden Refah Partisi yüzde 6,2, DEM Parti yüzde 5,7, MHP yüzde 5, İYİ Parti ise yüzde 3,8 oy aldı.

CHP’nin eski ittifakı Altılı Masa partilerinin oy toplamı, YRP’nin aldığı oyların altında kaldı.

İYİ Parti ve BBP 2024 seçimlerinde birer belediye kazandı; Nevşehir ve Sivas.

Bu üç parti 2019 seçiminde şehir bazında belediye kazanamamıştı.

MHP, 2024 seçimlerinde 8 ili kazandı.

İlginç olan şu ki, Kastamonu MHP’den CHP’ye geçerken, Kars HDP’den MHP’ye geçti.

MHP, bağımsız başkanlıkla yönetilen Kırklareli’ni kazandı.

Buna rağmen MHP’nin il bazında belediye sayısı 2019’da 11 iken 8’e düştü.

TKP’li Başkan Maçoğlu’nun Kadıköy serüveni hüsranla sonuçlandı, 2019’da kazandıkları Tunceli’yi de kaybettiler.

 

2024 Seçimlerinin Ordu Paradoksu

 

Önceki seçim yazılarımızda bazı sürprizlerden bahsetmiştik.

Örneğin Şanlıurfa'da mevcut Büyükşehir Belediye Başkanı Zeynel Abidin Beyazgül'ün AK Parti'den aday gösterilmesine tepki gösteren AK Parti MKYK Üyesi Kasım Gülpınar partisinden istifa ederek Yeniden Refah Partisi'nden aday gösterilmişti.

Beyazgül’ün aldığı yüzde 33.63’lük oy oranına karşılık, yüzde 38.86’lık oy oranıyla Gülpınar Şanlıurfa’da seçimi kazandı. Yozgat’la birlikte Şanlıurfa YRP’nin kazandığı iki ilden biri oldu.

Ordu Çaybaşı’nda da benzer bir durum yaşandı.

Çaybaşı Belediyesi Başkanlığına Mesut Karayiğit’in AK Parti'den aday gösterilmemesi üzerine, Yeniden Refah Partisi’ne geçmesi, YRP’ne Ordu’da zafer kazandırdı.

Ak Parti adayı İsmet Yanık’ın yüzde 45,54 oy oranına karşılık Mesut Karayiğit yüzde 51,22 oranında oy topladı. CHP bu ilçede yüzde 2,14 oranın da oy alabildi.

Ordu’nun 10 ilçesinde kazanan AK Parti Ordu’da en fazla oyu yüzde 73,88 oranla Kumru’da aldı.

CHP Gülyalı eski Belediye Başkanı Ulaş Tepe bu defa Ordu merkez ilçe Altınordu’dan seçime girdi ve kazandı. Gülyalı’yı Cumhur İttifakı’nın MHP’li adayı kazandı.

Şimdi merak ediyoruz, Büyükşehir Belediyesi’nin imkânlarını merkez ilçeye yönlendirmekte mahir olan Ordu BŞB, bu defa “topal ördek” durumuna düşen Altınordu’yla ne yapacak?

 

Kullanılan kaynaklar: Anadolu Ajansı, Hürriyet ve Euronews

 

03.04.2024, Ünyekent

https://www.unyekent.com/kose-yazilari/2024_yerel_secim_sonuclari-4620.html

Ünye Belediyesi

 

Ünye Belediyesi

  

Üç gün sonra Ünye seçmeni Türkiye genelinde olduğu gibi ilçemizde de yeni yerel yöneticilerini seçmek üzere sandığa gidecek.

Bir kez daha hatırlatıyoruz…

Seçimler, yöneticilerin yönetilenlerce belirlenmesini sağlayan siyasal, hukuksal bir işlemler bütünüdür.

Seçimler demokratik yönetimlerin gereğidir, bir vatandaşlık hakkıdır ve görevdir.

Seçimler sayesinde yönetilenler yönetim hakkında söz sahibi olurlar, yöneticilerini tayin ederler ve bir anlamda yönetime katılırlar.

Yerel yönetimler, değişik nüfus topluluklarında yaşayan insanların ortak ve yerel nitelikteki gereksinmelerini karşılamak amacıyla kurulan tüzel kişiliğe haiz anayasal kuruluşlardır. Nüfusu 2000’i aşan beldelerden başlayarak; ilçe, il ve büyük şehir olmak üzere bu yerleşim bölgelerinde en önemli yerel yönetim organları belediyelerdir. Ancak 2012 yılında yayımlanan ve 30 Mart 2014 seçimlerinde tamamıyla yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa hizmette etkinlik ve verimliliği sağlamayı amaç edinen yasa kapsamda belde belediyeleri ve köylerin tüzel kişiliği kaldırılarak mahalleye dönüştürülmüştür.

Yerel yönetimlerle siyasal iktidarların ilişkisi çok önemlidir.

Çağdaş belediyeciliğin prototipi (ilk örnek) kabul edilen Paris Belediyesi için literatüre geçen bir deyiş vardır:

“Paris Belediyesini ele geçiren, siyasal iktidarı alır!”

Bizdeki karşılığı İstanbul’dur. Yerel seçimlerin anlam ve önemini ifade eden bu deyiş, diğer yandan siyasal iktidarı elinde bulunduranlara yerel yönetimlerle ilgili bir mesaj iletir…

Yerel seçimler iktidardaki gücün göstergeleridir.

İktidarın devamını yahut sonunun geldiğini hükme bağlar!

Üç gün sonra Türkiye işte bu hükmü belirlemek üzere sandığa gidecek.

 

Kentleşme, Kentlileşme ve Belediyeler

 

Şehir anlamına gelen Arapça “beled” sözcüğü, belediyelerin kentleşmeyle olan ilgisini açığa çıkarır. Tarımsal ekonomiden sanayi, ticaret ve hizmet sektörüne açılan her topluluk, belli merkezlerde toplanarak yeni bir sosyal yapı oluşturur. Kentlerde toplanan nüfusun yaşam şekli ve yönetim biçimi farklılaşır. Toplum artan oranda örgütlenmeye, uzmanlaşmaya başlar.

Kentleşme olarak tanımlanan bu süreç, beraberinde kentlileşmeyi getirir. Nüfus yoğunlaşmasının yaşandığı kentlerdeki toplumsal değişimin insanların davranışlarında ve ilişkilerinde, değer yargılarında, kültürel şekillenmelerinde yarattığı değişim kentlileşmeyle açıklanır. Kentleşme ve kentlileşme birbirlerine bağlı iki farklı olgudur.

Belediyeler kentleşme olgusunun ortaya çıkardığı, kentlileşmeyle şekillenen organlardır.

 

Belediyelerin Tarihsel Konumu

 

Eski Yunan, Asur, Mısır ve Roma kentleriyle birlikte ortaya çıkan ilk belediye nüveleri, Ortaçağ’da önemli bir gelişme gösterememiştir.

Osmanlı devleti döneminde, kentlerde uzunca bir süre İslamiyet’in ilk yıllarında Mekke ve Medine’deki uygulamalar model alınmıştır. Belediye hizmetleri bir Kadı reisliğinde; çarşı, pazar ve ticaretten sorumlu muhtesipler tarafından gerçekleştirildi. İhtisap ağası yahut ihtisap emini denilen ahilik teşkilatı mensuplarından seçilen muhtesipler, esnaftan vergi alır, zabıta işleriyle uğraşırlardı.

İstanbul’un fethinden sonra, şehri eminlik kurumu esas alınarak, Bizans Modeli uygulandı. Belediyelerin bağımsız bir organa yönelmesi, Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasının (1826) ardından gerçekleşti. 1831’de şehremaneti kaldırılarak ihtisap nazırlığı, mimar ağalar ve kadılar yönetiminde daha bağımsız bir belediye yapılanmasına gidildi.

1854’te Paris modeli esas alınarak yeniden şehremaneti kurumu oluşturuldu. İhtisap nezareti yerine şehir meclisi kuruldu. 1864 Tarihli nizamnameyle kurulan İntizam-i Şehir Komisyonları kısa zamanda yaygınlaştırılarak, İstanbul’da 14 belediye dairesi yaşama geçirildi. Bunlardan Altıncı Daire-i Belediye adıyla kurulan Beyoğlu – Galata Belediyesi, yarı özerk, bağımsız parasal kaynaklarıyla ülkemizde ilk modern belediyeciliğin başlangıcı oldu (1877).

 

Osmanlı Dönemi Ünye Belediyesi Mührü

Kaynak: Osman Doğan 

Karadeniz’de Bir Boğaziçi Ünye

1869 Trabzon Vilayet Salnamesi, cilt 1, s. 103

Ünye Belediyesi’nin Kuruluşu

 

8 Ekim 1864 Tarihli Vilayet Nizamnamesi gereği “Meclis-i Beledi” adıyla kurulan belediye meclisleri aracılığıyla İstanbul’da ve akabinde taşra belediyelerinde çağdaş anlamda belediyecilik başlatıldı.

Ünye’de belediyenin hangi tarihte kurulduğuna dair elimizde yeteli belge ve bilgi mevcut değildir. Ancak, 1869 Trabzon Salnamesi’nde Ünye’de Belediye Dairesi Meclisi ve Reislik makamı mevcuttur. Buradan anlaşıldığı üzere, Anadolu’da modern belediyelerin kuruluşu aşamasında Ünye Belediyesi ilk kurulan belediyeler arasındadır.

Salnamelerde görülen, Ünye bu tarihte Sancak’tır. Fatsa ve Niksar, Ünye sancağına bağlı nahiyelerdir. 1864 ila 1868 yılları arasında sancak yapılan Ünye’de muhtemelen belediye 1864 yılında kurulmuştur. Aynı varsayım, Osman Doğan tarafından da yapılmıştır. Ancak bu varsayımı doğrulayan belge ve bilgi henüz mevcut değildir.

 

Osmanlı Dönemi Ünye Meclis-i Belediye Reisleri

 

Mustafa Kapudan (1869 - 1871)

İsmail Efendi (1871 -1872 - ?)

İstardi Ağa (1881 - ?)

Osman Efendi (1888 - 1893)

Hacı Selim Efendi (1893 - 1895 - ?)

Mehmed Efendi (1900 - 1901)

Ahmed Selim Efendi (1901 - 1902 - ?)

Mehmed Emin Efendi (1904 - ?)

Hacı Ali Kadızade Ali Enver Kadı

Hacı Musazade Hamdi

Şakir Efendi

Alemdarzade Uzun Osman

Çoldurzade Hakkı Hoca

 

Cumhuriyet Dönemi Ünye Belediyesi

 

Osmanlı döneminde 1869’da Mustafa Kapudan’dan başlayarak, 1904 yılı Mehmet Emin Efendi’ye kadar, Ünye Belediye Başkanlarının adı, göreve başlama ve bırakma tarihleri Vilayet Salnamelerinde mevcuttur. 1904’tenCumhuriyet ilanına kadar geçen sürede görev yapan beş başkanın adları tespit edilebilmiş, görev tarihleri belirlenememiştir.

Cumhuriyet döneminde ise, 1960 yılına kadar görev yapan başkanların adları bilinmesine rağmen, görev tarihleri tam olarak bilinmemektedir. Elimizde yazılı bir belge olmadığı için, yakın geçmişimizi tahmini tarihlerle tespit etmekteyiz.

İkinci Dünya Savaşı bitimine kadar tek partili sistemin iki dereceli seçimleriyle göreve gelen “seçilmişler”, atanmışlarla aynı memuriyet koşullarını paylaşmaktaydı. Buna rağmen Ünye Belediyesinde o dönem için oldukça nitelikli işler başarılmıştır. Özellikle çok partili sisteme geçiş yapılan 1944 – 53 tarihleri arasında iki dönem görev yapan Hüsrev Yürür hatırı sayılır hizmetlere imza atmıştır. İlk meydan düzenlemesi, acı su ve şehir şebeke suyunun isale edilmesi, Çamlık ve Asarkaya’nın Musa Güven katkısıyla ağaçlandırılması, 1938’de tesis edilen elektriğin 1947’de buharlı makineden dizel motora dönüştürülmesi gibi önemli hizmetler gerçekleştirilmiştir.

Belediyemiz tarihinde en uzun görevde bulunan Mithat Kısacıkoğlu, 1963 – 77 arası üç dönem görev yapmıştır. Belediye binası başta olmak üzere, Belediye Sineması, Çataltepe Suyu Şişeleme Tesisleri, yeni pazaryeri, kasaphane, Çamlık Motel ve Kanalizasyon çalışmaları bu dönemde gerçekleşti.

 

Cumhuriyet Dönemi Ünye Belediye Başkanları

 

Deli Ahmetzade Emin

Kahramanağazade Halit Barlas

Kelleroğluzade Hasan Fahri

Tokatlızade Hüseyin Hoca

Eminefendizade Rami Öztürk

Sabrizade Hüsrev Yürür CHP

Hamid’de Burhan Artur CHP

Borçkalı Şükrü Ellibeş CHP

Remzizade Muammer Tekin (1955 – 1960 ) CHP

Ali Kemalzade Sezai Alpaslan Hoca (1960 İhtilal dönemi.)

Talatzade Mithat Kısacıkoğlu ( 1963 – 1968 ) AP

M. Kısacıkoğlu ( 1968 – 1973 ) AP,

M. Kısacıkoğlu ( 1973 – 1977 ) MSP destekli bağımsız aday.

Emekli Memur Sait Savaş (1977 – 1980) CHP

İnşaat Mühendisi İsmail Cerrahoğlu (1984 – 1989 ) ANAP

Sami Soysal (1989 – 1992 ) DYP

Harita Mühendisi Osman Yurt (1992 – 1994 ) SHP

Ziraat Y. Mühendisi Necip Avcı (1994 – 1999 ) ANAP

Öğretmen Mehmet Türk (1999 –  2004 ) FP

Muhasebeci Ahmet Arpacıoğlu (2004 – 2009 ) AKP

A. Arpacıoğlu AKP (2009 – 2014)

Avukat Ahmet Çamyar AKP (2014 - 2019)

Kimyager Hüseyin Tavlı AKP (2019 - 2024)

 

Yerel Seçimler ve Beklentiler

 

Seçimler, demokrasilerin vazgeçilmez unsurudur. Rengârenk bayraklarla donatılmış caddeler, kalabalık meydanlar, araç konvoyları seçimlerde coşkunun ifadesidir. Ses ve çevre kirliliği yaratmak gibi olumsuzluklar taşısa da esas sorun resmi ve gayri resmi harcamaların boyutudur. Oysa aday tanıtımı için geçmiş dönemlerde etkili ve masrafsız girişimler yaşanmıştı. Tüm aday ve kadrolarının, basın (TV) önünde karşılıklı tartışma imkânı ne yazık ki bu seçimlerde de sağlanamamıştır.

Yerel yönetim birimlerine aday gösterilenlerin parti merkezlerinden ziyade seçmen kitlelerince belirlenmesine ağırlık verilmelidir. Aksi halde, seçmenin özgür iradesiyle seçilen tek kurum muhtarlık olacaktır.

 

Sonuç

 

Ünye’de artan nüfus nedeniyle yaşanan kentleşme, büyük ölçüde belediye hizmetleri bünyesinde gerçekleştirildi. Kırsal nüfusun Ünye’de yoğunlaşması, kentleşme yanında kentlileşme sorununu beraberinde getirdi.

Kentlileşmenin en temel göstergesi kültürel yatırımlardır.

Örneğin Ünye’de Osmanlı devrinde kurulan bir kütüphane mevcuttur.

Maarif salnamelerinde 1851 tarihinde tesis edilen Ünye Hacı Mehmed ağa Kütüphanesi’nin kuruluş tarihi ve yeri tarif edilmiştir. Sonraki yıllarda kütüphanenin akıbeti meçhuldür. Dün olduğu gibi bugün de Ünye’nin bir kütüphanesi ve Kültür Sarayı yoktur.

Sonuç olarak, Ünye’de başta kültürel yatırımlar olmak üzere, gelinen noktada eksikliklerimiz saymakla bitmez.

Ünye seçmeni, kentin tarihsel işlevini bilerek sandık başına gitmeli ve oy talep eden adaylar da bu doğrultuda göreve talip olmalıdır.

[27 Mart 2009 Ünye Kent Gazetesi’nde yayınlanan “Nasıl Bir Belediye İstiyoruz?” başlıklı yazımızdan güncelleştirilmiştir.]

 

27.03.2024, Ünyekent

https://www.unyekent.com/kose-yazilari/unye_belediyesi-4610.html

 

 ÜNYE TARİH ARAŞTIRMA GRUBU

Ahmet Kabayel - Ahmet Derya Varilci

ÇANAKKALE ŞEHİTLERİ

 

ÇANAKKALE ŞEHİTLERİ

 

Kırım savaşı sonrası iyice daralmaya başlayan Osmanlı toprakları, üstün teknolojiyle donatılmış Avrupa ulus – devletlerinin tehdidi altındadır.

Dört bir yanda cepheler açılmakta, genel bir seferberlik havası içinde Mehmetçik cepheden cepheye koşmaktadır.

Bu cepheler; Çanakkale Cephesi, Kafkasya Cephesi (Sarıkamış), Kanal Cephesi (Mısır), Filistin – Suriye Cephesi, Irak cephesi, Hicaz – Yemen Cephesi, Galiçya Cephesi (Balkanlar) ve Makedonya Cephesi’dir.

Her ilden, her köyden ve hemen her evden eli silah tutan kişi yahut kişiler “vatan toprağı” için bu cephelere giderek savaşmıştır.

TC. Kimliğine sahip bu toprakta yaşamakta olan her vatandaşın ecdadından birileri mutlaka cepheye gitmiştir. Sadece resmi bayramlarda ve yıldönümlerinde anımsanan bu gerçek, kitap aralarında, basın organlarında ve televizyonda soyut bir parodiye dönüşmektedir.

Tarihsel geçmişimizi yağmalayan, önemsizleştiren bu ve benzeri uygulamalar aşılarak, ecdadımızla organik bağların yeniden kurulması gerekir.

Yukarıda andığımız cephelerin her birine Ünye’den kalkıp giden, savaşarak şehit düşen atalarımızın kaydına rastlamak mümkündür. 

Harp Dairesi arşivlerinde, askerlik şubelerinde, nüfus müdürlüklerinin tozlu raflarında ve şehitliklerde Ünye’ye ait isimler mevcuttur.

Sadece Çanakkale Cephesi’nde kayıtlı Ünyeli şehitlerin listesi:

 

Kaynak: Osman Doğan, Tarih Boyunca Ünye, s.362 – 374

 

Ünyeli şehit listesi şüphesiz bu kadar değil…

Diğer cephelerden dönmeyen, şehit düşen Ünyelilerin adları bir hayli kabarık...

Listelerde yer almayıp tesadüfen cephede tutulan günlüklerden, baba ocağına yazılan mektuplardan ve şehitliklerden Ünye’ye ait isimlere rastlıyoruz.

 

ÜNYE’Lİ YARBAY ALİ KEMAL

 

Yolu Çanakkale’ye düşenler, Soğanlıdere Şehitliği’ne uğrarsa, şehitlikteki mermer mezar taşlarından birinde ay yıldız işlemesinin altında “Ünye Yarbay Ali Kemal” ibaresini göreceklerdir. Tepeden bakıldığında ay yıldız şeklinde görünen mezarlıkta, 600 mezar yer almaktadır. Burada şehit olduğu belirlenen askerlerin isimleri tek tek mermerlere işlenmiş ve daha sonra bu taşlar asker başlığı (miğfer) biçiminde sembolize edilmiştir.

 

Ünye Yarbay Ali Kemal - Çanakkale Soğanlıdere Şehitliği

- Fotoğraf: Ünye Kent Gazetesi Sahibi Gazeteci Ali Öztürk

 

Soğanlıdere Şehitliği ve Gelibolu Yarımadası.

 

SEDDÜLBAHİR CEPHESİ’NDE ÜNYELİ RIZA

 

1915 Haziran’ı sonunda 7.Tümen 21. Alay’a bir grup Karadenizli gönüllü gelir. En zor görevlerde yer alan bu usta askerler, alay komutanı Saip Avcı’nın anı defterinde yer almaktadır.

Çanakkaleli yazar Hasan Hüseyin Maltepe’nin değişik kaynaklardan derlediği Kaybettikleri ile Kazananlar adlı kitabında, Komutan Saip Avcı’nın anılarında bahsi geçen Karadenizlilerden biri Ünyeli Rıza’dır. Yazar Maltepe kitabını imzalayarak Avukat Turgay Hancı ve Ünye’den Nisan 2004’te Çanakkale Şehitlikleri’ne geziye giden bir grup arkadaşına vererek, gruba mihmandarlık eder.

    

Kerevizdere mahallinde keşif kollarına baskınla görevlendirilen üç Karadenizliden sadece biri birliğine döner. Düşman mevzisini dağıtıp, ellerinden aldıkları ağır makineliyi sırtlayıp gelen Ünyeli Rıza Çanakkale’deki görevini tamamlayarak daha kaç cepheye gidip savaşmıştır, bilinmez…

 

ÇAVDAR KÖYÜ’NDEN OSMAN OĞLU HÜSEYİN

 

Çanakkale Savaşlarından iki yıl önce bölgeye gelerek konuşlanan Ünye Alayı 70. Redif Taburu’ndan Osman oğlu Hüseyin, o dönem Ünye’ye bağlı Akkuş Beldesi Çavdar Köyündeki babasına bir mektup yazar. 1913 Ağustos’unda yazılan mektup, Ünye’de bir binanın inşaatında duvara gizlenir. Ancak 95 yıl sonra binanın yıkımı sırasında tesadüfen tuğla arasında bulunan mektup, Ünye Tarih Araştırma Grubu tarafından değerlendirilir. Sayın İrfan Dağdelen’in transkripsiyonuyla deşifre edilir ve mektup, yazarı er Hüseyin’in evine 95 yıl aradan sonra ulaştırılır. Evde, mektubun yazıldığı tarihte üç yaşlarında olan ve mektupta bahsi geçen “mahdumum” dediği oğlu Hasan’a verilir.   

     

O tarihte 98 yaşında olan Hasan Uncu ile ilgili yazımız Radikal Gazetesinde yayınlanmıştı. (Mayıs 2008)

1913 Tarihli, tuğla arasında bulunan Cephe’den yazılmış er mektubu Ünye Müze Evi arşivinde korunmaktadır.

 

ŞEHİTLERE DOKUNMAK  

 

Bir asır önce Cephe’de yazılmış mektubu elimize aldığımızda, sadece mektubu yazan er Osman oğlu Hüseyin’in değil, savaşın içindeki tüm şehit ve gazilerin duygularının dile geldiğini hissettik. Adeta yanı başımızda durarak kendi mektuplarını bizimle birlikte yeniden yazıyorlardı. Diriliş romanını yazan Turgut Özakman’ın omuz başında durarak, yazdıklarını denetleyen bazı şehitler gibi, elimizdeki mektubu doğru okuyup okumadığımızı denetleyenler olduğu hissine kapıldık.

Üç cephede savaşan, çocuklarından birini kundakta, diğerini ana karnında bırakan ve gittiği son cepheden geri dönmeyen Çavdar köyünden Osman oğlu Hüseyin…

96 yıl önce yazdığın bu mektubu okurken, bir kez daha minnetle aziz hatıran önünde eğiliyoruz.

 

 

ÜNYE TARİH ARAŞTIRMA GRUBU

Ahmet Derya Varilci - Ahmet Kabayel

 

 20 Mart 2009 tarihli Ünye Kent Gazetesi’nde yayınlanan yazımızdan güncellenmiştir.    

    

19.03.2024, Ünyekent

https://www.unyekent.com/kose-yazilari/canakkale_sehitleri-4595.html